RÖNESANS SANATI:
Kelime anlamı olarak Rönesans “Yeniden doğuş” demektir. Eski Yunan ve Roma dönemine ait eserler yeniden ortaya çıkmaya başladığı için bu döneme yeniden doğuş anlamına gelen Rönesans denmiştir.
Geniş anlamıyla ise Rönesans:15 ve 16.yy’larda Avrupa’da bilim, sanat, edebiyat ve teknik alanlarındaki meydana gelen gelişmelere denir.
Rönesans ilk defa İtalya’da ortaya çıkmıştır.
Rönesans’ın ortaya çıkma sebepleri:
- İstanbul’un fethinden sonra Bizanslı bilim adamı ve sanatçıların İtalya’ya gitmesi.
- Eski Yunan ve Roma dönemlerine ait eserlerin yeniden incelenmeye başlaması.
- Matbaanın icadı
- Coğrafi keşifler sonrasında Avrupa’nın zenginleşmeye başlaması.
- Zenginleşen Avrupalıların sanata ve bilime önem vermeye başlaması.
- Mesen:Sanatçıları koruyan, sanatçılara kendi resim ve heykellerini yaptıran sanatsever kişilere denir. Örnek:Medici ailesi.
Rönesans Mimarisinin Genel Özelikleri
- Rönesans ile birlikte kilise gibi dini yapıların yanında artık sivil yapılarda yapılmaya başlanmıştır.
- Temel yapı malzemesi olarak taş ve mermer kullanılmıştır.
- Kubbe Rönesans’ın vazgeçilmez örtü öğesi olmuştur.
- Cephelerde büyük bir denge görülür.
Rönesans’ın önemli mimarları ise şunlardır:
Brunelleschi:Eserleri;Öksüzler Yurdu,Floransa Katedralinin kubbesi
Alberti:Eserleri;Saint Francesco Kilisesi,Ruccelai Sarayı.
Bramante:Eserleri;Tempietto
Rönesans Heykel Sanatının Özellikleri:
- Heykel yapımında kullanılan malzeme mermerdir.
- Rönesansla birlikte heykel mimariye bağlı olmaktan tamamen kurtulmuştur.Yani, heykeller yapılardan ayrı bir şekilde tek başlarına yapılmaya başlanmıştır.
- Heykeltraşlar konu olarak;Meryem ve Çocuk İsa,Melekleri ve Mitolojik olayları tercih etmişlerdir.
- Rönesans sanatçıları, heykelleri gerçekçi bir anlayışta yapmışlardır.
Rönesans’ın Önemli Heykeltıraşları:
Lorenzo Ghiberti (1378-1455):Kilisenin düzenlemiş olduğu bir yarışmada;yapmış olduğu “İshak’ın Kurban Edilişi” konulu bir kabartmayla birinci seçilir.Eserlerinde derinlik duygusunu(perspektifi) çok güzel bir şekilde kullanmıştır.Eserlerindeki güçlüm üslubu ile Michelangelo’yu ve pek çok sanatçıyı etkilemiştir.
Donatello (1386-1466):Sanat hayatı boyunca Ghiberti ile rekabet etmiştir.Donatello’nun heykel sanatına getirdiği yenilik ise, zorluklar ve acılar içerisindeki insanların günlük hayatını canlandırmasıdır.Donatello’nun en öenmli eseri Gatemelata Atlı Heykeli’dir.Diğer önemli eseri ise Aziz George Heykelidir.
Michelangelo (1475-1564):Sanat tarihinde karşılaştığımız en büyük sanatçılardan biridir.Leonardo gibi çok yönlü bir sanatçıdır. Büyük bir anatomi ustasıdır. Yaptığı heykellerde görkemli sakin bir hav, bol ve yumuşak elbise kıvrımları abartıya kaçmayan insan anatomisi dikkat çekerdi.
Eserleri:
Pieta; Heykel tek parça bir mermerden yapılmıştır.Hz.İsa’yı Hz. Meryem kucağında göstermiştir.Hz.İsa’nın bedeni cansız bir şekişlde durmakta,sağ kolu aşağıya doğru uzanmaktadır.Hz. Meryem’in sol eli çaresizliği ifade etmektedir.
Musa Heykeli:Hz Musa 10 emri almaya gittiğinde halkının altından bir buzağıya taptığını görerek büyük bir hiddete kapılmıştır.Vücut hatları ayrıntılı bir şekilde verilmiştir.
Sanatçı heykelin yanında, resim alanında da eserler vermiştir.Sistin şapelinin tavanının resimleri 4 yılda yapmıştır.
Rönesans Resim Sanatının Özellikleri:
- Rönesans’ın, resim sanatına kazandırdığı en önemli katkı: Resim sanatı konularının zenginleşmesidir.Konu olarak dini tasvirlerin yanında tabiata ait motiflerde resme girmeye başlamıştır.
- Çeşitlenen konuların yanında resim sanatçıları iç dünyalarını kendi düşlerini özgürce işleme serbestliği Rönesans ile kazanmıştır.
- Perspektif bu dönemde önem kazanmaya başlamıştır.
- Renk tonları daha yumuşamış ve daha bağımsızlaşmıştır.
- Rönesans daha önce gelişen Roman sanatından farklı bir takım özelliklere de sahiptir.Artık sanat kilisenin insanlar üzerindeki etkisini arttırmak için çalışmamaktaydı.
Rönesans Dönemi Ressamları:
Giotto Di Bondone(1378-1455):Eserlerinin temel öğesi insandır.Gerçekçi bir anlatımı vardır. Resmi sembollerden arındırmıştır. İfadeleri insancıldır.
Leonardo Da Vinci(1452-1519):Rönesans döneminin en önemli sanatçısıdır.Sadece resim değil,anatomi,teknik bilim gibi alanlarda da eserleri vardır. Leonardo Da Vinci; çok yönlü zengin çalışmalarıyla Avrupa Tarihinin ve sanat tarihinin en büyük ve en önemli sanatçıları arasına girmiştir.
Sanatçının ve aynı zamanda Rönesans döneminin en önemli resmi;
Mona Lisa’dır.Söylentiye göre bir arkadaşının karısı olan Mona Lisa’ şarkılar dinleterek, hikayeler anlatarak, yüzünde hafif tebessümler oluşturmuş daha sonra onun portresini yapmıştır.Tabloda Mona Lisa koltuk üstünde yan oturmaktadır ve arkada manzara uzanmaktadır.
Leonardo’nun diğer önemli bir eseri ise Son Akşam Yemeği’dir.Leonardo bir masa etrafında havarileri dengeli üçer gruplar halinde yerleştirmiştir.Masanın tam ortaysında Hz. İsa bulunur.Işık Hz. İsa’nın üzerine düşmektedir.
Pieter Brugel (1525-1569):Günlük yaşam resmi”nin en önemli ustalarından biridir. Büyük bir ifade gücüne hakimdir.Halkın yaşamında yer alan komik ve trajik olayları resimlerinde yansıtmıştır.Brugel bir dönem sadece köy ve köylüleri kendisine konu ederek çalışmıştır.
Diğer Rönesans Ressamları;Tiziano Vecellio(1477-1476) Albrecht Dürer(1471-1528)
